Combo Sách Nuôi Con Không Phải Là Cuộc Chiến (Bộ 3 Tập)

1. Nuôi Con Không Phải Là Cuộc Chiến 1 - Chào Con - Em Bé Sơ Sinh

Các bạn thân mến, dù là người lớn hay trẻ em, thì chúng ta đều là những cá thể khác nhau từ hình thể, kích thước đến những quan điểm, tính cách, thẩm mỹ, cảm nhận và mong muốn không giống nhau.

Ngay cả những em bé sinh đôi, dù hình dạng có giống nhau đến thế nào đi chăng nữa, bên trong mỗi em là những nhịp sinh học, nguyện vọng và mong muốn hoàn toàn khác nhau. Mỗi em bé đều là duy nhất, với cân nặng khi sinh khác nhau, có các mốc phát triển đột phá không giống nhau.

Các em bé cũng sẽ chấp nhận và ăn những lượng thức ăn không giống nhau, với các chế độ dinh dưỡng riêng biệt và do đó mà các chu kỳ tiêu hoá sẽ dài ngắn khác nhau, tập lẫy, trƣờn, bò, đi đứng và nói năng cũng sẽ phát triển ở những mốc thời gian khác nhau mà chỉ có bé mới quyết định được – khi bé sẵn sàng. Vì thế, khi nuôi dạy một em bé sơ sinh, xin cha mẹ hãy luôn nhớ rằng: MỌI SỰ SO SÁNH ĐỀU LÀ KHẬP KHIỄNG.

Hãy nhìn bé. Và lấy bé làm cột mốc. Hãy đánh giá sự phát triển của bé, so với chính con vào tuần trước, tháng trước, năm trước. Cách này, cha mẹ không tạo sức ép cho bé và cũng không tạo sức ép cho chính bản thân mình.Làm cha mẹ rất khó mà cũng rất dễ. Bởi làm cha mẹ là bản năng tự nhiên. Xuyên suốt toàn bộ cuốn sách này, chúng tôi luôn đề cao bản năng làm cha mẹ của mỗi ngƣời đồng thời cũng tôn trọng tính khí, đặc điểm riêng và cá tính của từng em bé.

Làm cha mẹ thông thái không đòi hỏi các bạn phải có bằng đại học, thạc sỹ hay kỹ sư. Làm cha mẹ thông thái cần ở các bạn thật nhiều tình yêu nhưng quan trọng hơn là sự KIÊN NHẪN, kỹ năng quan sát, khả năng xử lí thông tin một cách có lô-gic; khi đó mọi quyết định liên quan đến bé và gia đình đều có cơ sở chứ không chạy theo trào lưu; khi đó, bạn đang làm chủ cuộc sống gia đình của chính mình.

Đồng hành từ đầu đến cuối của cuốn sách này, bạn sẽ đọc được rất nhiều về NÚT CHỜ và về trình tự sinh hoạt (routine.

Nút chờ chính là bài học về sự quan sát và kiên nhẫn từ cả phía cha mẹ và bé. Nút chờ là lúc cha mẹ quan sát và học “ngôn ngữ” của con, là lúc cha mẹ tìm ra câu hỏi đúng nhất cho từng tiếng khóc và từng cử chỉ của bé. Nút chờ là bài học quí giá về sự kiên nhẫn với cha mẹ và cả cho bé nữa.

Trình tự sinh hoạt (routine) chính là việc tạo phản xạ có điều kiện cho bé, giúp bé nhận biết trƣớc được điều gì sẽ xảy ra với chính mình. Từ đó, nếp sống của gia đình có thể theo một chu kỳ nhất định, nhịp nhàng và tƣơng đối ít biến động và ít chao đảo hơn rất nhiều so với sinh hoạt ngẫu hứng.

Chúng tôi sẽ bàn nhiều hơn về nút chờ và trình tự sinh hoạt, cũng nhƣ cách áp dụng những chìa khoá vàng này vào hoạt động hàng ngày của bé ở các chƣơng sau của cuốn sách. Sự chuyển biến từ sinh hoạt tuỳ tiện lộn tùng phèo sang nề nếp sẽ đƣợc trình bày qua rất nhiều ví dụ thực tế của các mẹ Việt đã và đang áp dụng hàng ngày.

Và một điều cuối cùng nhưng vô cùng quan trọng đó là: không có một cặp cha mẹ nào giống nhau. Mỗi chúng ta, bậc làm cha làm mẹ cũng có những hoàn cảnh, quan niệm và tính cách khác nhau, nuôi dưỡng và chăm sóc những đứa trẻ không giống nhau. Thậm chí còn có thể ở những nền văn hoá và môi trƣờng sống rất khác nhau, vì thế, những điều đề cập trong sách này có thể rất có hiệu quả với gia đình này nhƣng lại hoàn toàn không thể áp dụng trong gia đình khác.

Nhiều cha mẹ có thể kiên nhẫn ru con ngủ hàng tiếng đồng hồ và có những cha mẹ khác lại chấp nhận hướng dẫn bé tự ngủ từ sớm. Nhiều em bé có thể hợp tác với phương pháp để trẻ khóc (CIO) nhưng lại có những em bé khác hoàn toàn khổ sở khi áp dụng phƣơng pháp này. Bởi thế, thông điệp lớn nhất và luôn luôn là nền tảng cho quá trình nuôi dạy con của bạn hãy nên là:

HÃY TIN VÀO BẢN NĂNG LÀM CHA MẸ CỦA CHÍNH MÌNH.

NẾU MỌI CHUYỆN ĐỀU ỔN, KHÔNG SAI KHÔNG HỎNG, ĐỪNG THAY ĐỔI, ĐỪNG SỬA CHỮA.

Một đặc tính chung của tất thảy các bậc cha mẹ là hay lo lắng. Chúng ta hay lo về bệnh tật và những khiếm khuyết có thể đến với con. Khi nghi ngờ, đừng ngần ngại hỏi ý kiến từ các bác sỹ chuyên môn. Còn nếu con vui vẻ, hạnh phúc, thì những vấn đề nho nhỏ cũng không cần quá lo lắng. Không ai hiểu con bằng chính cha mẹ và những ngƣời chăm sóc bé. Bản năng làm cha mẹ sẽ được nuôi dưỡng và phát triển khi bạn có sự kết nối và hiểu con.

Đừng sửa chữa khi mọi chuyện đang êm đẹp. Khi con ăn ngoan, ngủ kỹ và phát triển bình thường, dù lịch sinh hoạt của con không giống y nhƣ những gì bạn đƣợc đọc hay đƣợc biết thì cũng đừng quá lo lắng và đừng vội sửa chữa. Hãy chọn những gì phù hợp nhất với hoàn cảnh gia đình bạn và khả năng của con.

Chúng tôi sẽ giúp các bạn cập nhật các thông tin khoa học gần nhất liên quan đến nếp sống, dinh dưỡng và sức khoẻ của trẻ nhỏ. Tuy nhiên, sự lựa chọn cuối cùng vẫn nằm trong tay của các bạn: những bậc làm cha làm mẹ.

2. Nuôi Con Không Phải Là Cuộc Chiến 2 - E.A.S.Y - Nếp Sinh Hoạt Cho Bé Yêu

Những năm trở lại đây, cùng với sự phát hành của hàng loạt các đầu sách về nuôi con tự lập và nuôi con khoa học thì khái niệm sinh hoạt E.A.S.Y hay chu kì sinh hoạt Bú – Chơi – Ngủ cũng đã không còn xa lạ với các cha mẹ Việt. Việc áp dụng trình tự sinh hoạt nhất quán cho con ngay từ khi trẻ mới lọt lòng ngày càng đƣợc phổ biến và mang đến không ít niềm vui cho nhiều gia đình. Chính vì những thành công của việc áp dụng trình tự sinh hoạt này, nhiều cha mẹ có thêm can đảm mở rộng quy mô gia đình cũng nhƣ có thêm những lời khuyên sáng suốt cho bạn bè và ngƣời thân.

E.A.S.Y là một chuỗi trình tự sinh hoạt (routine) (Xem thêm quyển 1, chương 4, phần Trình tự sinh hoạt) lặp đi lặp lại đơn giản, dễ thực hiện có thể đựợc áp dụng ngay từ ngày đầu tiên bé chào đời. Nó được cố chuyên gia về trẻ sơ sinh Tracy Hogg giới thiệu trong bộ sách nổi tiếng Baby Whisperer và đã trở thành một trong những trình tự sinh hoạt cho trẻ sơ sinh đƣợc áp dụng rộng rãi nhất trên toàn cầu. Trong một ngày, từ sau khi thức dậy cho đến khi đi ngủ đêm, một em bé sơ sinh sẽ trải qua các chu trình E.A.S.Y ngắn, đã được định trước, đƣợc lặp đi lặp lại cho đến khi nó trở thành một thói quen – một phản xạ đối với bé. Mỗi một chữ cái trong E.A.S.Y tương ứng với một hoạt động trong chu trình đó, nhƣ sau:

Một ngày của bé sẽ là những chuỗi lặp đi lặp lại của nhiều chu kỳ E.A.S.Y. Bé ngủ dậy sẽ được ăn (E), sau đó mẹ cho bé hoạt động (A) rồi bé ngủ (S) và mẹ có thời gian thƣ giãn (Y). Khi ngủ dậy, bé lại đƣợc tiếp tục cho ăn, hoạt động, ngủ và mẹ có thời gian riêng dành cho mình. Cứ như vậy lặp đi lặp lại cho đến khi bé đi ngủ đêm và một ngày của mẹ con kết thúc!

Trình tự sinh hoạt E.A.S.Y này sẽ theo bé từ khi còn lọt lòng cho tới khi chập chững biết đi, khi vào mẫu giáo và thậm chí cả khi đã đi học tiểu học hay lớn hơn. E.A.S.Y là một trình tự sinh hoạt (routine), chứ không phải một thời gian biểu – một lịch trình (schedule). Rất nhiều cha mẹ đã nhầm lẫn hai khái niệm này với nhau và gộp chung chúng lại làm một và cho rằng áp dụng E.A.S.Y thật cứng nhắc. Tuy nhiên, chúng lại khác nhau hoàn

E.A.S.Y không có gì to tát cả, nó bắt đầu từ khái niệm về qui luật/chu kì/nhịp sinh hoạt. E.A.S.Y giúp con và cả những người chăm sóc bé nắm bắt đƣợc những gì sẽ xảy ra trong ngày. Em bé có quyền đƣợc biết những gì xảy ra với mình. Những ngƣời chăm sóc bé cũng có thể đoán trƣớc đƣợc nhu cầu sắp tới của bé khi bé theo một chu kỳ sinh hoạt nhất định. Điều này giúp cho tất cả các thành viên trong gia đình – dù ở bất cứ cƣơng vị nào – đều có thể trở nên chủ động hợn, biết trƣớc đƣợc những điều gì sắp đến, mọi việc sẽ diễn ra trôi chảy hơn, ít các biến động bất ngờ hơn và từ đó việc chăm sóc trẻ cũng trở nên dễ dàng hơn. . Đây cũng chính là nền tảng xây dựng sự tin tƣởng lẫn nhau giữa em bé và ngƣời chăm sóc, cũng nhƣ xây dựng mối liên kết giữa bé và gia đình.

Ở phần 2 của bộ sách này, nhóm tác giả mời đọc giả cùng tìm hiểu về khái niệm E.A.S.Y và lý do vì sao nó lại thành công đến vậy; cách áp dụng E.A.S.Y cho từng lứa tuổi; những lịch sinh hoạt mẫu và những khúc mắc trong áp dụng E.A.S.Y khi con trải qua các giai đoạn phát triển thể chất và tinh thần.

Chúng tôi cũng ghi nhận lại những trƣờng hợp kinh điển và những kinh nghiệm quý báu của các bậc cha mẹ đi trước truyền lại hay những giải pháp tổ chức cuộc sống khoa học khi mẹ quay trở lại đi làm… Xuyên suốt cuốn sách này, với mong muốn nhấn mạnh đến tính chất duy nhất và đặc biệt của từng em bé, chúng tôi cũng không quên đưa ra những giải pháp đặc biệt để cha mẹ có thể tự thiết kế lịch sinh hoạt phù hợp với con và với điều kiện của từng gia đình.

3. Nuôi Con Không Phải Là Cuộc Chiến 2 - Bé Thơ Tự Ngủ, Cha Mẹ Thư Thái - Quyển 3

Ngủ là một trong những hoạt động quan trọng nhất của quá trình phát triển, nhất là ở trẻ em. Bấy lâu nay ở Việt Nam nhu cầu ngủ ở trẻ không được coi trọng một cách đúng đắn. Trong một hội thảo gần đây của ngành y tế, Bác sĩ Johnathan Halevy, Trưởng Khoa Nhi Trung tâm phòng khám Family Medical Practice đã chia sẻ tình trạng sức khỏe do thiếu ngủ của trẻ em Việt Nam cần sớm cải thiện.

Theo Bác sĩ Johnathan Halevy, tình trạng thiếu ngủ có thể dẫn đến hàng loạt hệ quả nghiêm trọng như tình trạng giảm sút khả năng nhận thức, gây ra các vấn đề về trí nhớ, chức năng vận động, trầm cảm, hành vi và các rối loạn về tâm lý cũng như sự an toàn của trẻ. Có đến một nửa trẻ mầm non và 40% trẻ vị thành niên ngủ ít hơn thời lượng cần thiết mà nguyên nhân phát sinh chủ yếu đến từ sự thiếu coi trọng thời lƣợng nghỉ ngơi cho các bé từ khi còn nhỏ của phụ huynh.

Ngủ rất quan trọng đối với sự phát triển của cơ thể, não và các chức năng nội tiết. Thậm chí, cơ bắp của chúng ta cũng phát triển ngay trong lúc chúng ta đang ngủ, đặc biệt là ở trẻ sơ sinh. Ngủ không đủ giấc hoặc chất lượng giấc ngủ kém sẽ gây ra những ảnh huởng về thể chất, tinh thần, tình cảm, hành vi và nhận thức.

Bé thơ tự ngủ có lẽ là mơ ước của rất nhiều bậc phụ huynh - những người mà dường như việc nuôi con nhỏ đồng nghĩa với việc ru - bế con liên tục và chứng mất ngủ kinh niên. Để không vướng vào tình cảnh này, nhiều bậc cha mẹ chu đáo đã tìm hiểu từ sớm các thông tin giúp bé có thể tự đi vào giấc ngủ mà không cần đến bầu ngực của mẹ, bàn tay ẵm bế của bà hay lời ru của cha, thay vào đó - đến giờ mẹ làm “thủ tục đi ngủ”, đặt con xuống và bé chấp nhận điều đó. Con tự đi vào giấc ngủ một mình trong cũi của chính mình, thậm chí từ khi bé còn rất nhỏ.

Nghe hoang đường quá phải không các bạn? Nhưng, thực sự điều đó là hoàn toàn có thể thực hiện được.

Em bé tự ngủ là một trong những chủ đề nhạy cảm mà bấy lâu nay tuy được áp dụng rất phổ biến tại phương tây nhưng còn khá xa lạ với các bậc cha mẹ Việt. Em bé tự ngủ hầu như là không thể trong quan niệm của cha mẹ Việt, nhưng một thực tế ngày càng đƣợc hình thành và khẳng định rằng một khi những em bé biết tự ngủ, ngủ tự lập mà không cần sự hỗ trợ (ti mẹ, ru ẵm…) có nhiều cơ hội hơn để ngủ đủ theo nhu cầu của mình.

Cha mẹ có biết, một em bé sơ sinh cần ngủ 16-18h mỗi ngày trong 3 tháng đầu đời? Con số này giảm xuống còn 15-16h khi bé chạm ngƣỡng 6 tháng. Và hầu hết các em bé đều cần ngủ khoảng 14h/ngày cho đến hết sinh nhật 3 tuổi của mình. Nếu con bạn thiếu ngủ, dù chỉ 2h mỗi ngày, đến sinh nhật 1 tuổi bé đã thiếu hụt mất hơn 720h nghỉ ngơi. Không những thế, năm đầu đời trẻ phát triển nhận thức và thể chất khi con ngủ, đặc biệt là ở các giấc ngủ lơ mơ – REM, vậy con bạn đã bỏ lỡ bao nhiêu thời lượng để lớn.

Ngược lại với ăn, là một trong những phản xạ tự nhiên và bản năng sinh tồn lớn ở động vật, để đạt được trạng thái thư giãn và nghỉ ngơi, con cần học cách để trấn an bản thân mình, để quên đi môi trường xung quanh và đưa con vào giấc ngủ. Ở các em bé sơ sinh, khả năng giao tiếp và cảm nhận còn hạn chế, việc mệt mỏi đƣợc thể hiện bằng sự cáu giận, tiếng khóc mà cha mẹ hay gọi là gắt ngủ, nếu không được đáp ứng kịp thời con sẽ chuyển trạng thái ức chế thần kinh, quá mệt và do đó giấc ngủ mất đi khả năng phục hồi sức khỏe.

Trong những năm phát hành và theo sát các bậc cha mẹ Việt dạy con tự ngủ, chúng tôi đã chứng kiến sự thay đổi khả năng ngủ và việc đáp ứng tốt nhu cầu tự nhiên của một em bé biết tự ngủ so với chính em bé đó, khi con còn bị phụ thuộc vào người lớn để ru ẵm. Chúng tôi cũng nhận thấy không ít sự thay đổi tích cực trong cuộc sống gia đình, tinh thần của cha mẹ và ông bà khi con biết tự ngủ và ngủ đủ, và chính những điều đó là động lực để trong cuốn sách này, chúng tôi có quyết tâm để đi sâu nghiên cứu, ghi chép và truyền tải lại những phương pháp hướng dẫn tự ngủ cho bé thơ!

Đồng hành cùng rất nhiều gia đình, chúng tôi không quên ghi nhận lại những khó khăn tâm lí của các bậc cha mẹ. Chúng tôi khẳng định, trầm cảm hậu sạn là có tồn tại và có thể gây hậu quả đến cuộc sống của gia đình. Chúng tôi hiểu vai trò tham gia của ngƣời cha có thể cân bằng cuộc sống rất nhiều khi nuôi con nhỏ. Hơn thế, khi soạn thảo bộ sách này, mong muốn tột cùng của chúng tôi là chia sẻ và xóa bớt những lo lắng cùng các gia đình, để các bậc phụ huynh sẽ trở thành những chuyên gia của nghệ thuật làm “cha mẹ thông thái”.

Chúc các em có những giấc ngủ ngon trong những gia đình hạnh phúc.